NAUHAK UM LONAK KOHHRAN HMAILAM CU A TAWP A SI

Ministry hmuahhmuah ih thupibik cu Nauhak ministry a si. Ziangahtile an mah hi kan hmailei ih in hruaitu ding an si. Khawitawk kawhhran khal ih kan sim ringring theu mi cu, “Nauhak an thupibik” ti hi a si theu. Asinan, thupibik ih kan ret le ret lo cu kawhhran in nauhak hrang hna a tuandan par ah alang. Thupibik in ret hmansehla tuahnak in a lang lo cun thupibik ih ret lo thawn a bang aw asi. Cule nauhak pawl kum 18 an ra kim hnu biakinn thleng an um nawn tuk lo asile, cui kawhhran cun a tuah ding mi a tuah lo ih hlei ah a hmailam cu a tawp rero tinak a si. Children’s pastor Dale Hudson cun, “Mino kum 18-25 kohhran tlansantu rate a sang vivo, an kum a run upa vivo ih, an zumnak an tlansan vivo. A thawk ihsin zumnak ngaingai neilo in, an nu le pa ih sim mi vek an tuah ih, khawm ding ti caan ah an khawm, an mah nun sung ngaingai ah Khrih nei lo in, nu le pa ih zumnak an thlun men ruang ah, nu le pa ih sim thei nawn lo kum rual an run si cun tuah dan theu pawl hmuahhmuah kha an tlansan theh a si,” a ti. Nu le pa in ruah ding thukzet kan nei thlang. Nauhak/Kan fale biakinn thleng taima kan ti pawl hi an mah le Pathian karlak pehzawmnak an nei ngaingai ke maw? Nu le pa in ttih hrih ruang ah tuah ding ih kan fial mi pohpoh an tuah rero sung maw a si? An mai nun ah Jesuh an nei ngaingai ruang ah an tuah mi a si maw, asilo ahcun kohhran lawng silo an zumnak an tlansan vivo ding a si. Ruah ding a tam nasa. 

Hills Bible Church zingzawitu pawl cun, leitlun zumtu mi piangthar (Christian) 85% pawl hi kum 18 an kim hlan ih rundamnak cotu pawl an si a ti. Kum 18 tang khal ah kum 13 tang lei hi rundamnak an fiang a awl hleice ti a si. Kum 18 kan kim hnu cun khawruahnak a tam ih, duh mi, daw mi, a tam vivo, hnatuan tla tul vivo thawn kan thinlung in Pathian thu a ruat man nawn lo ih, kan taksa hrang tul mi sawn ah caan kan pe tam sawn ruang ah rundamnak thuthangtha ngainak hrang kan nauhaklai vek in kan pe thei nawn lo tinak a si. Cuiruangah Children’s Ministry hi kawhhran in a tak ih a ret thupit a tul ih, nauhak pawl ih zirhtu naibik le thabik a si mi inn lei ih a um pi tu, nu le pa, an mah umtu pawl thawn tuantlang, tanlak tlang hi a pawimawh ngaingai a si. Thupi ti men ih kan cemter asile kawhhran hmailam cu a tawp ding a si. Tu ih upa pawl kan hung upa vivo ding ih, kan tar vivo ding, kan thi leh ding, biakinn tiang midang then lole zuar a tul leh ding mi khi a si. Cu mi hnak ih riahsia umzet mi cu kan fale pawl hell feh ding mi hi a si.

BIBLE BU 66 PAWM A SI DAN TAWI

Bible kan ti tik ah cabu pakhat tin kan hmu tla a si men thei, asinan bu 66 a sung ah a um a si. Ziangtin hi mi bu 66 pawl hi Pathian ih thawkkhum an si tiah kan pawm, cabu dang pawl teh ziang ah Pathian ih thawkkhum an si ve lo, ziang mi tahfung si an hmang, ti pawl hi zumtu pakhat dinhmun in kan thei ding khi a thupizet. Bible hi Pathian ih thawkkhum, Amai hnen ihsi ara mi, sual theilo le palh theilo kan ti tik ah atu ih translation kan hman mi pawl a sim duh mi silo in, Amah Pathian thu, a hmaisabik ih a ngantu pawl hnen ih arak pek mi sawn kha sual thei lo le palh thei lo mi a si kan ti mi cu a si. Tuisan kan nei mi translation tampi cu let sual mi le hrelh mi a um hnuaihni thei ruang ah Bible study kan tuah tik ah version dang dang thawn zohtlang ih a sim duh mi theifiang tum hi a thupituk mi a si. 

Bible bu 66 kan hmang rero mi pawl hi ziangtin kan ra nei ti kan fiangnak ding ah hlanlai ca an rak ngan dan simnak kan nei ta ding. Hlan lai ahcun a tu ih cabu kan nei mi vek in cabu ih ngan a si lo ih, cazual in an rak ngan theu. Ca zual dang dang arak um ih, tu ih bu 66 pawl ih hlei ah cabu dangdang an ngan mi arak um. Cu pawl lak ahcun Peter ih nganmi thuthangtha cabu (The Gospel of Peter), Thomas ih ngan mi thuthangtha (The Gospel of Thomas), Apocrypha tvp tla an si. Asinan an zate in Pathian ih thawkkhum mi an si theh lo ih, hi mi cazual ngan mi tampi lak sung ihsin bu 66 kan hman rero lai mi pawl lawng hi Pathian hnen ihsi ara mi le thawkkhum mi an si tiah an rak pawm a si. Cumi hrang ah tahfung an rak nei. Cazual/Cabu pakhat Pathian ih thawkkhum asi le silo an tahnak pawl cu atangta pawl hi an si. 

1. A ca ngantu hi Apostle, Prophet lole Apostle pawl ih theipi mi an si maw, timi zohdiknak an nei. Thimnak ah, Thuthangtha Luke asile Paul ih thei pinak in a ngan mi a si. Moses, Jeremiah pawl asile Pathian ih hril mi prophet an si.

2. Cazual/Cabu hi kohhran hmaisai pawl ih pawm mi le hman rero mi an si maw? Thimnak ah Thukam Hlun sung le Thukam Thar ih um cabu tam sawn hi bu 66 an hril hlan ihsin kawhhran hmaisa pawl in an rak hmangcia rero zo mi, a hleice in Paul ih cakuat pawl tla cu anrak hmang rero cia mi a si.

3. Cazual/Cabu pakhat le pakhat kalh aw ding asi lo. An sim duh mi message a bangaw ding a si. Thimnak ah Thuthangtha Peter le Thomas cabu pawm asilonak cu Thuthangtha dang pali pawl thawn an thuken mi le Khrih Thuthangtha an sim mi a bangawk lo, an kalhawk tik ah hnawl an si. Cuvek thotho in Aprocrypha cabu pawl tla hnawn an sinak san a si. 

4. Amah cazual/cabu lala in Pathian hnen ihsi ara mi asinak a langter/ fiangter ding a si. Thimnak ah Moses asile, “Pathian in Moses hnen ah hitin a ti,” tivek pawl, “Pathian in Jeremiah hnen ah” tivek pawl, Pathian hnen ihsi ara mi asinak kha amah cabu lala in a ti fiang mi kha pawm a si.

Simcia zo bang in khimi tahfung pawl khi an pass theh asile himi cabu cu Pathian ih thawkkhum mi asi tiah an rak pawm. Pathum dik hmansehla a dang ah a dik locun hnawl thotho an si. Enoch cabu pawl tla ngai nuam le siar nuamzet an si ko nan, Pathian ca thinghlim sung ih siartel a rak si lo. Asan cu khi mi tahfung a ong lo ruang ah a si. Pathian hnen ihsi ara mi cabu a si tiih tampi an rel mi pawl lak ah tu ih kan hman mi bu 66 pawl lawng hin an rak ong (pass) ih, AD 397-400 ah the Council of Carthage in bu 66 pawl hi an rak nem hnget a si. Cutin tuini tiang Bible bu 66 pawl hi, ahleice in Protestant pawl in kan ra hmang vivo a si.

Sources: 

The Moody Handbook of Theology

Introduction to the History of Christinity